Formy opodatkowania działalności gospodarczej w Polsce

Każdy, kto zdecydował się na założenie i prowadzenie własnej działalności gospodarczej zobowiązany jest do regularnego odprowadzania podatku.

Polskie prawo podatkowe nakłada bowiem obowiązek odprowadzania podatku na wszystkie podmioty gospodarcze, które uzyskują dochody z prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami¹, osoba fizyczna, która prowadzi działalność gospodarcza ma do wyboru kilka form opodatkowania. W naszym artykule spróbujemy chociaż trochę je przybliżyć.

¹Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych — źródło.

Jakie formy opodatkowania są do wyboru?

Tak naprawdę możemy wybrać formę opodatkowania już podczas rejestracji naszej działalności gospodarczej w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej — CEIDG.

Przypomnijmy, że działalność gospodarczą można zarejestrować przez internet, wypełniając wniosek CEIDG-1. Wypełniając wspomniany wniosek, zwróćmy uwagę na pozycje 18 oraz 19. Właśnie tam możemy wybrać formę opodatkowania, która będzie najbardziej nam odpowiada.

Zwracamy uwagę, że zgodnie z przepisami², wybieramy formę opodatkowania poprzez złożenia oświadczenia właściwemu naczelnikowi US. Taką informację znajdziemy też poniekąd w internecie.

²art. 9a ust. 2 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast wniosek, przesłany do CEIDG zastępuje takie oświadczenie o wyborze formy opodatkowania, nie musimy więc składać osobnego dokumentu do US (chyba że wybierzemy kartę podatkową, wtedy do wniosku CEIDG-1 musimy dołączyć formularz PIT-16.

Przedsiębiorca będący osobą fizyczną może zdecydować się na następujące formy opodatkowania prowadzonej przez siebie działalności:

• zasady ogólne – 18/32%;
• podatek liniowy – 19%;
• ryczałt od przychodów ewidencjonowanych;
• karta podatkowa.

Podatek na zasadach ogólnych

Jeżeli nie wskazaliśmy formy opodatkowania we wniosku do CEIDG, ani też nie złożyliśmy oświadczenia, będziemy opodatkowani podatkiem dochodowym według skali podatkowej — na zasadach ogólnych.

Ta forma opodatkowania przyznawana jest z urzędu.

Wówczas obowiązuje nas skala podatkowa 18/32%. Jak to wygląda w praktyce? Załóżmy, że uzyskaliśmy dochód w wysokości 100.000 PLN.

Cały nasz dochód który nie przekroczy granicy pierwszego progu podatkowego — 85.528 zł (minus kwota zmniejszająca podatek), będzie opodatkowany według skali 18%. Co z pozostałym?

Jeżeli uzyskamy dochód, który przekracza ten próg, to musimy się przygotować, że cała nadwyżka będzie opodatkowana 32% podatkiem.

Do największych zalet takiego typu rozliczenia możemy zaliczyć:

• możliwość skorzystania z ulg na dziecko (internet, oraz innych ulg podatkowych);
• możliwość rozliczenia się z małżonkiem;
• możliwość odliczyć kwotę, zmniejszającą podatek.

Podatek liniowy

Decydując się natomiast na podatek liniowy, należy pamiętać, że jego wysokość będzie taka sama bez względu na to, jakiej wysokości dochód uzyskaliśmy. Podatek jest zawsze stały i wynosi 19%.

Ta stawka będzie dla nas opłacalna pod warunkiem, że planujemy, że nasz roczny dochód przekroczy kwotę 85.528 zł (czyli tzw. pierwszy próg podatkowy).

Jeżeli planujemy osiągać dochody, które w przeciwnym wypadku byłyby opodatkowane stawka 32%, warto wybrać właśnie podatek liniowy.

Warto też wspomnieć o wadach takiego typu rozliczania. Jeżeli zdecydujemy się na wybór tej formy rozliczenia, pamiętajmy, że nie będziemy mogli n.p:

• rozliczać się z małżonkiem;
• odliczyć ulgi, na dzieci lub internet;
• odliczyć kwoty, zmniejszającej podatek itd.

Karta Podatkowa

Obecnie jedna z najbardziej prostych form opodatkowania, polegająca na opłacaniu stałej kwoty podatku, niezależnie od wysokości dochodu, jaki osiągnęliśmy.

Wysokość miesięcznego podatku wówczas ustala naczelnik urzędu skarbowego, uwzgledniając:

• zakres oraz rodzaj prowadzonej przez nas działalności;
• wielkość miejscowości, liczba jej mieszkańców;
• liczbę zatrudnionych pracowników;

Dodatkowa zaznaczmy, że stawka jest określona kwotowo za cały rok, a decydując się na kartę podatkową, nie musimy prowadzić księgowości.

Mimo że to rozwiązanie oferuje szereg ułatwień, stosowanie tej formy wiążę się również z pewnymi ograniczeniami, mianowicie w zakresie zatrudnienia pracowników.

Karta podatkowa wyklucza możliwość zatrudnienia pracowników na umowach cywilno-prawnych, ponadto narzuca też limity zatrudnienia.

Limit zatrudnienia przy opodatkowaniu kartą podatkową oznacza, że liczba pracowników, jaką może zatrudnić podatnik rozliczający się kartą podatkową, jest ograniczona.

Limit ten zazwyczaj wynosi 5 osób, chociaż w niektórych rodzajach działalności nie może przekraczać nawet 3 osób.

Limity te obowiązują jednak w przypadku zatrudnienia pracowników w celu świadczenia przedmiotowych usług. Co to oznacza: jeżeli prowadzimy salon fryzjerski i będziemy dodatkowo zatrudnić sprzątaczkę, ww. limit nie będzie jej dotyczył.

Jak zaznaczyliśmy wyżej, jeżeli będziemy chcieli skorzystać z karty podatkowej, to będziemy musieli do wniosku CEIDG-1 dołączyć formularz PIT-16. Po otrzymaniu naszego zgłoszenia US ustali terminy zapłaty oraz wysokość należnego podatku.

Ostatnia kwestia, na która warto zwrócić uwagę: jeżeli decydujemy się na kartę podatkową, tracimy możliwość kwartalnego rozliczania się z fiskusem.

Zmiany formy opodatkowania

Dlatego tak ważne jest, aby dokonać przemyślanego wyboru. Co w sytuacji, kiedy okaże się, że w naszym przypadku inna forma opodatkowania jest bardziej korzystna?

Dlaczego tak ważne jest dokładnie przeanalizowanie dostępnych opcji?

Oczywiście możemy dokonać zmiany. Jest to jednak możliwe dopiero na początku roku podatkowego. Czas na podjęcie takich decyzji mija 20 stycznia.

Takie same terminy dotyczą osób, która już prowadzą działalność gospodarcza, ale decydują się na zmianę.

Jeżeli, na przykład, odprowadzaliśmy podatki na zasadach ogólnych, ale postanowiliśmy przejść na podatek liniowy, musimy poinformować o tym urząd do dnia 20 stycznia.

Dokonując zmiany, pamiętajmy jeszcze raz, że w trakcie trwania roku podatkowego nie będziemy mogli zmienić wybranej formy.

Chyba, że z powodu obowiązujących przepisów podatnik traci prawo do tego, aby rozliczać się na podstawie wybranej wcześniej formy opodatkowania. Wówczas jest on zobowiązany do dokonania zmiany.

Sposób odprowadzania podatku

Kiedy wiemy już, jaką formę opodatkowania chcemy stosować, musimy dokonać jeszcze wyboru sposobu, w jaki będziemy odprowadzać podatek.

Ma to o tyle duże znaczenie, że wpływa na naszą płynność finansową.

Polskie prawo podatkowe pozwala na płacenie podatku dochodowego:

• raz w miesiącu;
• raz na kwartał;
• w formie uproszczonej;
• w formie rozliczenia miesięcznego.

Podstawowym sposobem płacenia podatku dochodowego przez podatników, którzy zdecydowali się na prowadzenie działalności gospodarczej są zaliczki miesięczne.

Co ważne, to obowiązkiem podatnika jest obliczenie należnego podatku, a następnie wpłacenie go do właściwego urzędu skarbowego. Czas na to podatnik ma do 20. dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni.

Co stanowi podstawę do obliczenia zaliczki – dochód, który pomniejszany jest o odliczenie wskazane w odpowiednich przepisach i regulacjach.

W przypadku:

• odprowadzania podatku na zasadach ogólnych;
• podatku liniowego;

zaliczka na podatek jest zawsze liczona w sposób narastający od początku roku.

Kiedy jednak stawiamy na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, to zaliczka wyliczana jest zawsze za dany miesiąc.

Rozliczenie kwartalne

Na zaliczki kwartalne mogą zdecydować się ci, którzy zdecydowali się na skalę podatkową bądź podatek liniowy. Opcja ta dostępna jest także dla tych, którzy posiadają status małego podatnika (wysokość przychodu za poprzedni rok nie przekroczyła kwoty 4922 000 zł), a także ci, którzy rozpoczęli swoją działalność w 2013 roku.

Decydując się na rozliczenie kwartalne, musimy pamiętać o tym, aby złożyć odpowiednie zawiadomienie w urzędzie skarbowym. Mali podatnicy zobowiązani są do tego do 20 lutego danego roku podatkowego.

Ci z kolei, którzy rozpoczynają swoją działalność w trakcie trwania już roku podatkowego, zobowiązany są do złożenia takiego zawiadomienia do dnia, który poprzedza rozpoczęcie działalności. Nie może to stać się później niż w dniu, w którym uzyskany jest pierwszy przychód.

Podatnicy, którzy dopiero rozpoczynają swoją działalność mogą zgłosić chęć korzystania z kwartalnego rozliczenia już w momencie, kiedy składają wniosek o wpis do CEIDG-1.

Wystarczy wówczas wypełnić odpowiednie pola. Harmonogram wpłat zaliczek za poszczególne kwartały prezentuje się następująco:

• I kwartał – do 20 kwietnia,
• II kwartał – do 20 lipca,
• III kwartał – do 20 października,
• IV kwartał – do 20 stycznia.

Co w sytuacji, kiedy termin płatności wypada w dzień ustawowo wolny od pracy? Wówczas termin zostaje przesunięty na pierwszy dzień roboczy następujący po dniu wolnym.

Zaliczki uproszczone

Na taką formę odprowadzania podatku mogą zdecydować się osoby odprowadzającej podatek według skali podatkowej oraz te, które zdecydowały się na podatek liniowy.

Niestety, obowiązujące przepisy wykluczają w tym wypadku tych przedsiębiorców, którzy rozpoczęli prowadzenie działalności w roku podatkowym bądź w roku poprzedzającym dany rok podatkowy.

Przedsiębiorca, który pierwszy raz korzysta z uproszczonego sposobu rozliczania się z fiskusem ma obowiązek do 20 lutego roku podatkowego zawiadomić o tym fakcie urząd skarbowy. Zawiadomienie takie składa się w formie pisemnej.

Co w sytuacji, kiedy w kolejnych latach będzie chciał zrezygnować z takiego sposobu wpłacania zaliczek? Wówczas do dnia 20 lutego roku podatkowego musi powiadomić podjętej przez siebie decyzji.

Kwestie dotyczące opodatkowania działalności gospodarczej w Polsce nie należą do prostych. Wielość form, jakie można wybrać sprawia, że wielu przedsiębiorców ma naprawdę twardy orzech do zgryzienia.

Na szczęście w takich sytuacjach z pomocą przychodzą specjaliści, którzy doskonale znają się na takich zagadnieniach. Dobrze wybrane biuro pomoże z wyborem najbardziej korzystnej dla siebie formy opodatkowania. Księgowa wyjaśni wszystkie niuanse i pozwoli podjąć najlepszą decyzję.

Obecnie znalezienie takiego dobrego biura nie stanowi większego problemu. Wystarczy po prostu poszukać.

Nie masz pewności od czego zacząć?